Της Δρ Άννας Κωνσταντινίδου , Ιστορικού- Διεθνολόγου *
Στο χθεσινό φύλλο της Εφημερίδας, Ελεύθερος Τύπος, διαβάζουμε ότι δήμαρχοι από τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης θα παραστούνε σε ανθελληνικό συνέδριο που διεξάγεται στην Κωνσταντινούπολη. Και μάλιστα στο Συνέδριο θα στείλει χαιρετισμό, ο Τούρκος ΥπΕξ, κ. Τσαβούσογλου.
Να αρχίσουμε από τα βασικά και τα χιλιοειπωμένα που ενδεχομένως να ακουστεί άκομψο, πόσω δε μάλλον, από άτομο που έχει συγκεκριμένη επαγγελματική ιδιότητα, ότι, ως φαίνεται, η Ελλάδα από όλο αυτό το Διεθνές Σύστημα απόμεινε η μόνη χώρα που συμβαδίζει με το Διεθνές Δίκαιο, σε σημείο που και οι ίδιες οι Μεγάλες Δυνάμεις (που ήταν κι αυτές που το “σχεδίασαν”, να το πούμε απλοϊκά) σε λίγο θα μας πούνε “γραφικούς”. Η Ελλάδα είναι η μόνη χώρα που πάει με το σταυρό στο χέρι, κυριολεκτικά. Και φυσικά καλά πράττει! Αλλά σε λίγο θα φτάσουμε σε ένα σημείο, που “εκεί που μας χρωστάνε, θα μας πάρουν και το βόδι”.
Και γιατί το λέω αυτό; Φυσικά και οι μειονότητες έχουν δικαιώματα κατοχυρωμένα και μάλιστα οι μειονότητες και οι πρόσφυγες είναι τα πιο σεβαστά πρόσωπα του διεθνούς δικαιικού συστήματος. Όμως εν προκειμένω βλέπουμε ότι υπάρχει μία μερίδα, και ευτυχώς μικρή, της ελληνικής, μουσουλμανικής μειονότητας στη Θράκη που δυστυχώς δεν σέβεται, και όχι μόνο δεν σέβεται, αλλά υπονομεύει την εθνική ασφάλεια της χώρας που κατοικεί…
Προσωπικά έζησα στην Κομοτηνή ως φοιτήτρια τέσσερα χρόνια. Και ούσα φοιτήτρια ενός τμήματος που ασχολιόταν με την Εθνολογία των λαών, ήμουν από τους τυχερούς φοιτητές που ήρθαν σε άμεση επαφή με τη μειονότητα, ως βασικό στοιχείο των σπουδών μας. Είναι γνωστά τα λάθη των ελληνικών Κυβερνήσεων, ιδιαίτερα από το 1954 και μετά που τοποθέτησαν τις λεγόμενες μπάρες ανάμεσα (κυρίως) στα Πομακοχώρια της Ξάνθης και τα υπόλοιπα χωριά. Μέχρι το 2002, δυστυχώς ήταν μία κατάσταση που προσέβαλε την Ελλάδα, δημιουργώντας πολλά ερείσματα στο τουρκικό κράτος, ώστε να καπηλευτεί μέρος της μουσουλμανικής μειονότητας.
Έχω στο παρελθόν κάνει ανάλογες αναρτήσεις σχετικά με το θέμα. Επίσης να πω, ότι η Σχολή μου στο τελευταίο έτος των σπουδών μου είχε μεταφερθεί στο κτίριο του Πανεπιστημίου που ήταν ακριβώς απέναντι από το τουρκικό Προξενείο της Κομοτηνής, όπου η “παρέλαση” Τούρκων αξιωματούχων ήταν καθημερινή ρουτίνα.
Πολλά λάθη κάναμε ως Ελλάδα και το κυριότερο εξ αυτών, που οι λανθασμένοι χειρισμοί μας δημιούργησαν συνθήκες εκτουρκισμού των Πομάκων. Γιατί ως γνωστόν, η πλειοψηφία των μουσουλμάνων είναι Πομάκοι, με δεύτερη κατά σειρά αριθμητικά την ομάδα των χριστιανών που εξισλαμίστηκαν κατά την Οθωμανοκρατία. Επίσης μεγάλη αριθμητικά ομάδα είναι οι Ρομά που είναι όλοι τους μουσουλμάνοι.
Δεν πρέπει να ξεχνάμε τους λεγόμενους Αφροέλληνες της Θράκης, που έλκουν την καταγωγή τους από Αίγυπτο και Αιθιοπία και ήρθαν στην Ελλάδα κυρίως επί Μωχαμετ Άλι (όλοι γνωρίζουμε από πού καταγόταν ο μετέπειτα Αιγύπτιος ηγεμών) και ζούνε κυρίως στα χωριά της Ξάνθης, με το μεγαλύτερο πληθυσμό να απαρτίζει τα χωριά, Άβατο και Άβδηρα. Τους τελευταίους έστειλε ο Μεχμετ Αλί, προκειμένου κάποιοι αυτούς να μάθουν την τέχνη του βαμβακιού και να ξαναγυρίσουν πίσω, ενώ κάποιοι άλλοι να εργαστούν στα κτήματα των Ελλήνων, ως ευγνωμοσύνη απέναντι στη γενέτειρά του.
Τούρκοι, Τούρκοι στην καταγωγή κάθε άλλο παρά υπάρχουν στην ευρύτερη περιοχή, καθώς εκτός των άλλων και το απειροελάχιστο ποσοστό που υπήρχε μετά τη Συνθήκη της Λωζάννης (καθώς όσοι υπήρχαν μέχρι τότε ήταν από τα οθωμανικά στρατεύματα με συνέπεια να γυρίσουν πίσω) ήρθε σε επιμειξίες με τους υπόλοιπους μουσουλμανους που γενεαλογικά δεν είχαν σχέση με τον πληθυσμό που ονομάστηκε μετά το 1922, Τούρκοι.
Εδώ και κάποια χρόνια, καθώς η πλειονότητα των Ελλήνων Πομάκων δεν θέλουν να έχουν καμία σχέση με τους Τούρκους γίνεται προσπάθεια και με τη συμβολή του Ελληνικού Κράτους να αναδειχθεί η πομακική γλώσσα (που πρέπει να σημειώσουμε ότι είναι, τουλάχιστον μέχρι πρόσφατα ήταν, προφορική). Δεν είναι άτοπο να ειπωθεί ότι οι περισσότεροι Πομάκοι βλέπουν και αντιλαμβάνονται τον εαυτό τους Ελληνες.
Όμως, όπως προείπα, η Ελλάδα έκανε λάθη και αυτά δεν πρέπει να τα ξεχνάμε, αλλά να παραδειγματιζόμαστε και να τα διορθώνουμε, πριν να είναι αργά.
Και θα πω και κάτι που μπορεί σε κάποιους να κακοφανεί, αλλά η Ελληνική Πολιτεία, προκειμένου να καλύψει το χαμένο έδαφος απέναντι στη θρησκευτική μειονότητα της Θράκης, αλλά κυρίως απέναντι στους Πομάκους, οφείλει να δημιουργήσει συνθήκες προνομίων με ακόμα, ίσως και, περισσότερα δικαιώματα από τους ίδιους τους Έλληνες στην καταγωγή.
- Αρχικά, είναι επιβεβλημένο να φύγει από τα μειονοτικά σχολεία Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβαθμιας Εκπαίδευσης η τουρκική γλώσσα, γιατί πολύ απλά δεν υπάρχουν Τούρκοι στη μειονότητα, αλλά όλες οι άλλες ομάδες μουσουλμάνων… Και στη θέση των τουρκικών να μπει η πομακική γλώσσα, καθώς η πλειοψηφία των μουσουλμάνων είναι Πομάκοι…
- Εκτος από την προσπάθεια που γίνεται τις σχεδόν δύο τελευταίες δεκαετίες με τις διάφορες επιστημονικές ομάδες εργασίας (κυρίως δημόσιες) που μελετούν και είναι κοντά στη μουσουλμανική μειονότητα, η Ελληνική Πολιτεία πρέπει να δώσει τα κίνητρα (ακόμα και χωρίς εξετάσεις, αν και η μειονότητα υπάγεται στις ειδικές κατηγορίες των Ελλήνων φοιτητών), ώστε όλες τις σπουδές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης (από τη διαμονή μέχρι το οτιδήποτε χρειαστεί ο φοιτητής), καθώς και τις μεταπτυχιακές σπουδές του φοιτητή να τις αναλαμβάνει η Ελληνική Πολιτεία, πριμοδοτώντας ξεχωριστά για το λόγο αυτό, τα Ελληνικά Πανεπιστήμια…
- Συγχρόνως, να υφίστανται ιδιαίτερες χρηματοδοτικές διευκολύνσεις για τους Έλληνες της μειονότητας, προκειμένου να οργανώσουν την επιχείρησή τους… Για τις θέσεις εργασίας σε φορείς του Δημοσίου, όπως την Αυτοδιοίκηση υφίσταται ειδική κατηγορία για τα άτομα της μειονότητας, ωστόσο θεωρώ και πάλι, ότι πρέπει να ξαναδεί η Ελληνική Πολιτεία το καθεστώς πρόσληψής τους…
Είναι εύλογο, ότι πολλοί συμπολίτες μας θα πούνε, ότι “εδώ όλη η Ελλάδα βρίσκεται σε ανέχεια, εξαιτίας της κρίσης που βιώσαμε, γιατί να δοθούν ιδιαίτερα προνόμια μόνο σε ένα τμήμα του πληθυσμού”; Και η απάντηση είναι πολύ απλή. Αν η Ελλάδα δεν θέλει να έχει του ΜΙΤατζήδες στα πόδια της, οφείλει να βρει τρόπους επαναπροσέγγισης της θρησκευτικής μειονότητας. Αρχίζοντας φυσικά από το κλείσιμο της σφηκοφωλιάς της ΜΙΤ που είναι το Τουρκικό Προξενείο στην Κομοτηνή.
Φυσικά κάποιοι θα πούνε ότι υφίσταται αντιστοιχία των προξενικων αρχών ανάμεσα στα δύο τα κράτη, με συνέπεια, οι Τούρκοι να απαιτήσουν το κλείσιμο του Προξενείου της Σμύρνης.
Όμως το Προξενείο της Σμύρνης υπάγεται σε ειδικό καθεστώς βάσει ενός από τα ειδικά Πρωτόκολλα της Συνθήκης της Λωζάννης που αναφέρεται στις ιδιωτικές εταιρείες και τις Υπηρεσίες των Κρατών που δραστηριοποιούνταν μέχρι τότε στο οθωμανικό έδαφος. Στη βάση του Πρωτοκόλλου αυτού και πιο συγκεκριμένα το άρθρο 10 αναφέρει ότι το νέο τουρκικό κράτος είναι υποχρεωμένο να συνεχίσει να διατηρεί τα συμβόλαια των εταιρειών που είχαν συναφθει με το προηγούμενο πολιτικό καθεστώς, όπως επίσης και τις εταιρείες που δραστηριοποιούνταν εκεί, και κυριότατα τις Υπηρεσίες των Κρατών…
Το Προξενείο της Σμύρνης υπήρχε, εν αντιθέσει με το Προξενείο της Κομοτηνής που λειτούργησε με το καθεστώς που γνωρίζουμε σήμερα από το 1930, μετά από βενιζελικη “συναίνεση”, καθώς το τουρκικό γραφείο που είχε ιδρυθεί το 1920 στην Κομοτηνή λειτουργούσε ως Σωματείο εναντίον του Κεμάλ, από αντικεμαλιστές που διώκονταν από το νέο καθεστώς. Οπότε δεν προβλέπεται πουθενά (και εννοώ σε διεθνές κείμενο η λειτουργία του), παρά μόνο υφίσταται μία Συμφωνία για τη λειτουργία του υπό νέο θεσμικό καθεστώς ανάμεσα σε βενιζελική κυβέρνηση και κυβέρνηση Ισμέτ Ινονού.
Περισσότερα άρθρα από την Άννα Κωνσταντινίδου:
*Η Δρ Άννα Κωνσταντινίδου είναι Ιστορικός – Διεθνολόγος, Διδάκτωρ Δημοσίου Δικαίου & Πολιτικής Επιστήμης της Νομικής Σχολής ΑΠΘ, Επιστημονική Συνεργάτιδα ΑΠΘ (Νομικής Σχολής και Θεολογικής Σχολής ΑΠΘ), Εξωτερική Συνεργάτιδα της Ανώτατης Διακλαδικής Σχολής Πολέμου (ΑΔΙΣΠΟ) και της Σχολής Εθνικής Άμυνας (ΣΕΘΑ)
Σχετικά άρθρα:
Σύμβαση περί Ανταλλαγής των Ελληνικών και Τουρκικών Πληθυσμών – 30 Ιαν 1923
Η απουσία εθνικής στρατηγικής για τη μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης
